Riga – naaldhakken, politie en Jugendstil

Afgelopen dagen ben ik samen met mijn moeder naar Riga, Letland, geweest! Voorbereid waren we op gure winden, -5 graden en heftige regenbuien omdat we naar het noorden gingen. Toch nog even van tevoren het weerbericht gecheckt. Wat bleek, voorspelling 25 graden en geen wolkje aan de lucht! Winterjas dus thuis gelaten, en bikini in de tas. 29 april om 6.30u met de auto naar Leer gebracht, helaas is de treinaansluiting Groningen-Leer niet de allerbeste. Nog even in de trein naar Bremen en in 2 uren naar Riga gevlogen.
En daar was het warm. De thermometer gaf 27 graden aan. Heerlijk toeven op de terrasjes. Riga heeft een oud stadscentrum met vele monumentale panden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog en onder de Russische bezetting zijn veel gebouwen ernstig beschadigd, maar die zijn vrijwel allemaal gerestaureerd. Jugendstil op elke straathoek. Het centrum bestaat uit restaurants, ho(s)tels, café’s en winkeltjes. In de etalages barnsteen, maar ook op straat worden vele sieraden vervaardigd uit barnsteen (versteend hars), spoelt gewoon aan in de Baltische zee, verkocht. Mooi hoor!
Achter het Vrijheidsbeeld bevind zich een wijk met ambassades. Het ene gebouw is nog overdadiger dan het andere. Draken, hoofden, engelen, leeuwen, bedenk iets en het zit als ornament in de gevel verwerkt. Blijkbaar hebben we de meest interessante route gelopen, want om de 50 meter kwam ons een tour tegemoet. Helaas waren het voornamelijk Finnen, dus afluisteren had geen zin.
Een kitscherig Russisch orthodox godshuis deed van binnen nogal afbreuk aan de omgeving. Het altaar leek op een soort rockpodium dat met ledlampjes verlicht was. Van buiten overigens wel stijlvol gekleurd en afgewerkt.
’s Middags hebben we de tijd onder het genot van een biertje in de zon doorgebracht. Tussen de Finnen, Zweden, Duitsers en Nederlanders op het terras. Genoeg te zien, voornamelijk voor de mannelijke medemens.
Vrouwen op enorme naaldhakken, zwarte kousen en rokjes tot onderkant bil. Lange blonde haren en decolletés (delecoltés ;)) tot de navel. Sexy dames, die Letten, dachten we. Totdat onze hostel-receptionist ons uit de droom hielp. Het zijn de Russische vrouwen die er zo bij lopen. Letse dames zijn veel bescheidener.
Hoe deze vrouwen op naaldhakken de stad doorkruisen is overigens een raadsel, want de keien met gleuven ertussen zo groot als een naaldhak (of pakje sigaretten) waren zelfs op grote hakken of gympen moeilijk te doorkruisen. Met name mijn toch al struikel-gevoelige moeder moest extra goed opletten. Geen tanden door de lip opgelopen en ook de handen en knieën zijn nog heel.
Heel zijn we nog wel, een portemonnee armer ook… Hoe het gebeurd is, is een raadsel, maar wederom ben ik het slachtoffer van een beroving geworden. We liepen richting Central Market, waar de Letten alles wat eetbaar (en niet-eetbaar) is verkopen. Vissenkoppen in emmers op de toonbank, bakken vol zalmkuit, gigantische worsten, gerookte haring en andere soorten vis, bladerdegige gebakjes, kazen in alle soorten en maten, groenten netjes opgestapeld, bloeiende narcissen en viooltjes, schoenen, tassen, noem maar op. Onderweg moesten we een straat oversteken, waarvoor een voetgangerstunnel gemaakt was. Trapje af, even langzaam lopen omdat er een bejaard(ogend)e vrouw omhoog liep. Tunneltje door en de andere kant de trap weer op. Bleek ineens de rits van mijn tas open te zijn! Tas-check: portemonnee weg!! Camera (dit keer) gelukkig nog wel in eigen bezit. Hoe de zakkenrollers dit voor elkaar gekregen hebben is een raadsel, maar feit is dat ik weer mijn bankpas moest blokkeren. Meteen de boel geblokkeerd en naar het politiebureau om aangifte te doen.
Het duurde 20 minuten voordat we het goede gebouw gevonden hadden, en eenmaal binnen ging het niet veel sneller. Een Engels sprekende Letse zei ons even te wachten. Na bijna 25 minuten kwam er een politiebusje voorrijden met twee agenten en werden we afgevoerd. Hoppa, zo de bus in. We moesten de plaats delict aanwijzen. Nee, we hadden echt niemand gezien. Ja, er moest proces-verbaal gemaakt worden. Terug in het busje, en naar een ander politiebureau getransplofteerd. Daar werden we in de gang gezet, konden we mooi alle hokjes in de gaten houden. En zij ons natuurlijk, want camera’s hingen er genoeg. Het was een een deprimerende, armoedige bende met tot op de draad versleten meubilair van minstens 50 jaar oud. Uiteindelijk waren wij aan de beurt. De agente belde een tolk en in hokje 2 moest ik mijn verhaal vertellen. De tolk vertaalde alles en vervolgens schreef de Letse het verhaal op. Dit papier moest naar de agent/commissaris in hokje 3. Hij las het verhaal en zette zijn stempel erop. Dit papiertje werd doorgegeven naar hokje 1. Daarin zat een mevrouw de geschreven versies uit te typen, met 1 vinger. Dat duurde dus wel even. In de tussentijd moesten wij op de stoel blijven zitten (onder camera-bewaking). Toen mevrouw uit hokje 1 klaar was, werd het document weer naar hokje 3 gebracht. De gezond-ogende meneer zette er zijn goedkeurende stempel onder en dat papier kreeg ik. We mochten gaan! Twee uren later.
Een andere belevenis was het bezettingsmuseum. Voor de Letten zijn niet de nazi’s de grote boosdoeners. Het zijn de Russen. Letland was voor de Tweede Wereldoorlog onafhankelijk, maar werd door Rusland en Duitsland vóór de oorlog verdeeld. Letland kwam bij Rusland, net als Estland en Litouwen en een deel van Polen. De rest van Polen was voor de Duiters. Toen Duitsland in 1939 Polen binnenviel en ook de rest van Europa ging occuperen, duurde het even voordat ook Rusland zich in de oorlog mengde. Uiteindelijk bezette Duitsland Letland, waar ze werden binnengehaald als bevrijders. November werd Bevrijdingsdag! Maar, dat bleek later niet het geval. Over WOII wordt weinig vermeld, maar wel wordt het grote aantal Joden dat gedeporteerd is genoemd. Na de oorlog, onder Russisch regime werden de Letten naar Gulach (Siberië ) afgevoerd, soms 45.000 per nacht. In totaal zijn een paar honderd duizend Letten naar werkkampen in Rusland gedeporteerd en hebben Russen Letland tot thuisland genomen. Onderwijs werd in het Russisch gegeven en het communisme werd wijd verspreid. Letland werd in 1991 weer een onafhankelijke staat en heeft zichzelf weder opgebouwd. Nu is het een relatief welvarende staat, lidstaat van de EU. Kanttekening: enige subjectiviteit in het museum is niet uitgesloten.
Behalve cultuur, geschiedenis en architectuur, heeft Letland ook natuur. Op slechts 30 minuten met de trein ligt Jurmala, een rustig strandstadje met een groot natuurgebied.
Via het moderne centraal station waar nadat je trap naar het perron had genomen de tijd had stilgestaan. Bejaarde mensen gingen zo van het hoge perron af de rails over om er aan de andere kant weer tegenop te klauteren. In klauteren waren ze sowieso getraind, want de trein in en uit komen was een hele onderneming. Gevoelsmatig ging je een steile ladder op en af. De punctuele conductrice had alles in de peiling en voor vertrek stormden allerlei verkopers door de trein met batterijen, kranten en andere onverstaanbare zaken. Genietende van de 23 graden hebben ook wij Jurmala aangedaan. Heerlijk uitgewaaid en standjes barnsteensieraden bekeken. Lekker vis gegeten (vers uit de Baltische zee denk ik), cider gedronken en een bakje koffie verorberd. Ondertussen trouwens twee dagen lang interrumperend eerste-letter-laatste-letter-bekende-mensen gespeeld, vele potjes beat the buzzerd gedaan, gigantisch verloren met yatzee, en skipbo gespeeld in de hostelkamer. De laatste avond de hostel-jongen geamuseerd met wat potjes bonanza en toch nog erg laat op bed gekomen. Een laatste nachtje kraakbed (onder mijn bed lag overigens een condoom (niet meer in de verpakking)). Maar de kamer oogde wel heel schoon ;). Op zondagochtend met het vliegtuig terug naar huis. Op het ultra moderne vliegveld met lounges die in de meest luxe hotels niet zouden misstaan een klein uurtje gewacht, even vliegen, landing op Weeze, sprintje door de aankomsthal en 2 minuten later reden we met het busje rechtstreeks naar Nijmegen. Thuis alweer. Mam moest nog eventjes 2.31 uur in de trein naar Groningen, maar is ook goed aangekomen.
Een heerlijke trip naar Letland, waar de mensen bescheiden maar vriendelijk zijn, het weer lekker is en de bomen nu blaadjes krijgen, de worstjes en gerookte vis nog lekkerder zijn, je heel goed biertjes met Mam op het terras kunt drinken, de Jugendstilgebouwen indrukwekkend zijn en Russische dames over straat flaneren. In de gidsen stonden trouwens de nummers om ze te bestellen.